1

Temat: Inne rośliny Beskidu Małego

Wraz z krokusami i przebiśniegami pojawią się niebawem w BM i nie tylko bardzo urokliwe roślinki – zawilce gajowe (Anemone nemorosa L.) i zawilce żółte (Anemone ranunculoides L.) . Często te dwa gatunki tworzą mieszańce o bladożółtych kwiatach. Całe łany kwitnących zawilców spotykamy najczęściej w zacienionych, wilgotnych lasach mieszanych, liściastych, nadrzecznych zagajnikach łęgowych , grądach , zarówno na niżu jak i w górach . Kwitną zazwyczaj od marca do maja.

http://lh4.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S6ozKy3uujI/AAAAAAAABTo/Js8LVBxGVl8/s640/100_0380_resize.JPG
foto: nena

Zawilec należy do rodziny jaskrowatych , dlatego podobnie jak wszystkie jaskrowate zawiera trujące glikozydy i jest rośliną trującą. A jak trująca to i zazwyczaj lecznicza big_smile . I tak też jest z zawilcami. Starożytni Rzymianie zbierali kwitnące zawilce i uważali je za talizman chroniący ich przed wszystkimi chorobami. Świeże rośliny lub ich sok stosowano przy bólu zębów, chorobach skóry, reumatyzmie, do oczyszczania ran, przy zapaleniu oskrzeli. Roślina miała również zastosowanie w weterynarii . Nazwa łacińska pochodzi od greckiego słowa anemon , które oznacza „wiatr”. Dlatego często nasze babcie mówią na te kwiaty anemony. Prawdopodobnie nazwa ta związana jest z charakterystyczną cechą kwiatów tych roślin, które są bardzo delikatne. W czasie wiatru bardzo łatwo opadają im listki okwiatu. Przez to często uznawane są za symbol nietrwałości. Z tego też powodu nie ma sensu podczas spacerów zrywać ich do bukietu, ponieważ do domu przyniesiemy najprawdopodobniej zwiędnięte i opadnięte rośliny. Z powyżej opisaną cechą wiążą się także inne nazwy tej roślinki np.: róża wiatrowa, wietrznica, wietrznik, albo całkiem inne, nawet bardzo dziwaczne: dzbanuszki wiosenne, koperek, zawiłek, koziadrzyść, niestrętek . Zawilce to nie tylko dziko rosnące rośliny ale również ozdoba naszych ogrodów. Istnieje bowiem szereg odmian ogrodowych o różnych kolorach.

http://lh5.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S6ozOHbCUgI/AAAAAAAABTs/9beI_pNX0_E/s640/P4240019.JPG
foto: ferdynans

Zawilec gajowy to kwiat przedwiośnia. Roślinka nie jest wysoka (do 20 cm). Posiada trzy liście dłoniastodzielne lub dłoniastosieczne. Na łodyżce wyrasta jeden biały, bądź u zawilca żółtego często dwa żółte, od spodu nieowłosione lub lekko owłosione kwiaty, które przeważnie mają u białego 6, rzadziej 7 lub 8 listków okwiatu, a u żółtego 5-6 . Spód listków okwiatu bywa często różowawo zabarwiony. Podobnie jak to miało miejsce u przebiśniegów, również u zawilców obserwujemy termonastie i nyktynastie (ruchy roślin spowodowane zmianą temperatury i nastaniem dnia i nocy). Z nastaniem zmroku i oziębieniem kwiaty się zamykają i schylają swoje główki, a wraz z ociepleniem i  wschodem słońca rozchylają. Kwiaty zawilców nie maja miodników, ale są dosyć bogate w pyłek. Zapylane są przez owady, głównie bzygi i pszczoły.

http://lh5.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S6o4oyuHZ0I/AAAAAAAABUk/L1s4pdz6fsw/s640/P5020160.JPG
foto: ferdynans

W BM zawilec gajowy jest bardzo popularny. Rzadziej spotykany jest zawilec żółty. Oba gatunki nie są objęte ochroną. Występują jednak na terenie Polski gatunki podlegające ochronie . Jednym z nich jest  np. zawilec wielkokwiatowy zwany również leśnym (Anemone sylvestris L.) . Pokrojem jest podobny do gajowego, ale znacznie wyższy i ma dosyć duże , delikatnie pachnące kwiaty o średnicy 4- 7 cm.

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Zawilec gajowy to u mnie nad Sołą najliczniejsza wiosenna roślina, jest też zawilec żółty. Natomiast zawilec wielkokwiatowy w Karpatach to prawdziwy unikat, ma on tylko jedno istniejące stanowisko na Grojcu koło Żywca. Na zdjęciu zawilca gajowego widze w oddali kwitnący w tym samym okresie żywiec gruczołowaty (Dentaria glandulosa) smile

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Do Beskidu Małego można wybrać się na żywca. Nie mam na myśli browara, tylko roślinę która licznie występuje w buczynach  W Polsce mamy 3 gatunki żywców: żywiec cebulkowy (Dentaria bulbifera), żywiec gruczołowaty (Dentaria glandulosa) i żywiec dziewięciolistny (Dentaria enneaphyllos), przy czym w Beskidzie Małym występują 2 pierwsze. Pospolitym tutaj gatunkiem jest żywiec gruczołowaty, można go spotkać praktycznie wszędzie gdzie znajdują się buczyny, ale przechodzi też w lasy iglaste. Należy do wczesnowiosennych roślin, o barwie kwiatów najczęściej fioletowych i dwunastu listkach ułożonych okółkowo poniżej kwiatostanu. Fotografia została zrobiona (jak informowałem w innym poście) w Rzykach-Praciakach na stoku Turonia.
http://www.beskidmaly.pl/cpg14x/albums/userpics/10002/zywiec-gruczolowaty.jpg

4

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

u mnie za domem nad potokiem spotykam też żywca cebulkowego albo bulwkowatego (Dentaria bulbifera L.) smile

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

5

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Często pytacie o roślinę , której nazwa brzmi – lepiężnik biały (Petasites albus) . Roślina ta kwitnie jako jedna z pierwszych na wiosnę . Z gleby już w marcu wychodzą jej grube pąki . Biało-żółtawe kwiaty pojawiają się jako pierwsze. Liście wyrastają nieco później. Występuje w całej Polsce, jednak w górach jest jej najwięcej. Kwiaty to drobne koszyczki , które na szczycie łodygi tworzą grono. Zarówno liście jak i kwiaty niezbyt miło pachną .  Najczęściej można spotkać lepiężnika nad rzeką , w wilgotnych zaroślach , nad brzegami strumieni, w rowach, wąwozach , w  przejrzystych i wilgotnych lasach. W niektórych miejscach tworzy duże skupiska. Jest to roślina dwupienna, tzn. że osobno wyrastają formy żeńskie i męskie. Żeńskie okazy są wyższe od męskich .

lepiężnik biały – kwiat
http://lh5.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S7Sh5tneM-I/AAAAAAAABj8/Jn4UDltgodg/s640/100_6301.JPG

lepiężnik biały – liście
http://lh6.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S7Sid8j6JfI/AAAAAAAABkM/eAhndnGM0Jc/s640/100_6305.JPG
foto: nena

Jeśli trudno Wam było rozpoznać tą roślinę po kwiatach to na pewno znacie ją i to bardzo dobrze z liści , których blaszka po rozwinięciu  jest bardzo duża, ma kształt okrągło -sercowaty . Od spodu liście są lekko włochate.  Mogą osiągać średnicę 60 – 80 cm, a długość ogonka liściowego nawet  1 m, dlatego z powodzeniem mogą zastąpić parasol big_smile . Ze względu na rozmiar liści roślina ta uważana jest za największą spośród wszystkich dziko rosnących roślin w Polsce. Na zdjęciu poniżej (u dołu) widać w pełni wyrośnięte , kwitnące grona lepiężników z wielkimi liśćmi.

http://lh4.ggpht.com/_rgP8vsmPw8A/Sgr0UgrfmkI/AAAAAAAADxk/8fg0U1KeYqY/s640/100_3260.JPG
foto: nena

Bardzo podobny do lepiężnika białego jest lepiężnik różowy (Petasites hybridus). Różnią się tylko barwą kwiatów, gdzie u tego drugiego są one różowe oraz nieznacznie pokrojem liści. Zasiedlają podobne środowiska. W Średniowieczu ziele lepiężnika oraz sok  stosowano do leczenia epilepsji, dżumy , trudno gojących się ran , a także leczono nim chore zwierzęta.  Wyciąg z liści i korzeni lepieznika różowego łagodzi bóle migrenowe. Zawierają one bowiem petazynę i izopetazynę  - związki  o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i rozkurczowym.

lepiężnik różowy – kwiat
http://lh4.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S7SopfninVI/AAAAAAAABnM/ykNoY_W1AQw/s640/100_6348.JPG

lepiężnik różowy – liść
http://lh3.ggpht.com/_rjFUpirYyGY/S7SpPmfAbQI/AAAAAAAABnk/9NQfknlkSA4/s640/Lepi%C4%99%C5%BCnik%20r%C3%B3%C5%BCowy%20%28Petasites%20hybridus%29%20%202.JPG
foto: nena

W Polsce spotyka się 4 gatunki lepiężników . Oprócz opisanych tu dwóch występuje jeszcze lepiężnik wyłysiały (Petasites kablikianus) (jego nazwa pochodzi m.in. od tego , że stare liście są od spodu nieowłosione) i lepiężnik kutnerowaty (Petasites spurius).

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

6

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Często spotykam te rośliny podczas wędrówek po Beskidzie Małym, zawsze myślałam, że to jakieś odmiany Campanuli Nena pomóż może ty będziesz wiedziała, a może jeszcze ktoś inny doradzi

http://lh4.ggpht.com/_6Kl_mAt7IYk/TBjjv5KspkI/AAAAAAAACag/-1ptYOlW0iU/s640/SDC10095.JPG

http://lh3.ggpht.com/_6Kl_mAt7IYk/TBjkmuNc9fI/AAAAAAAACao/WllRLa5Xtds/s640/SDC10014.JPG

http://lh6.ggpht.com/_6Kl_mAt7IYk/TBjj8y96XOI/AAAAAAAACag/OHjw1XDB3YA/s640/SDC10111.JPG

http://lh4.ggpht.com/_6Kl_mAt7IYk/TBjj2cYiRRI/AAAAAAAACag/BXaR4vGEAFw/s640/SDC10110.JPG

"Góry są środkiem, celem jest człowiek. Nie chodzi o to, aby wejść na szczyt, robi się to, aby stać się kimś lepszym.  "

7

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Włóczykijko piękne fotki smile . Na pierwszych dwóch masz naparstnicę purpurową (Digitalis purpurea L.) . Dzisiaj na wycieczce z dzieciakami też ją widziałam, ale jeszcze nie w pełni kwitnienia , a na dwóch kolejnych to goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea L.) . Obie roślinki sa trujące , a ta druga jest pod ochroną. Goryczki trojeściowej jest w BM -ie sporo. Bardzo dużo stanowisk dzisiaj też zauważyłam . Jest jeszcze przed kwitnieniem smile

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

8

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

dziękuje Nena faktycznie goryczki trojeściowej jest bardzo sporo w BM, spotykam ją nawet jak wyjdę na krótki spacer do lasu obok swojego domu, sezon naparstnicy się dopiero zaczyna więc długo będzie cieszyć nasze oczy wink

"Góry są środkiem, celem jest człowiek. Nie chodzi o to, aby wejść na szczyt, robi się to, aby stać się kimś lepszym.  "

9

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Zauważyłam, że właśnie zaczyna kwitnąć jedna z moich ulubionych letnich roślin smile - wierzbówka kiprzyca (Epilobium angustifolium) lub wierzbownica kiprzyca . Jej ciemnoróżowe grona kwiatowe pięknie wyglądają na tle bujnej letniej zieleni, zwłaszcza w górach. Kwitnie krótko, od czerwca do sierpnia, a szkoda , bo to piękna roślina smile To wysoka roślina z rodziny wiesiołkowatych. Jej wysokość może dochodzić nawet do 2 m. Liście ma podobne do liści wierzby (stąd pewnie jej nazwa), lancetowate, ułożone są skrętolegle na ciemnoczerwono zabarwionej łodydze. Łodyga rzadko się rozgałęzia. Najładniejsze są purpurowe, dosyć duże kwiaty zebrane w dużym , stożkowatym gronie. Niekiedy mogą być białe, ale ja z takimi w BM – ie jeszcze się nie spotkałam.

http://lh3.ggpht.com/_rgP8vsmPw8A/SluB8YyiGRI/AAAAAAAAIH4/PAafUqNBLsM/s640/100_4624.JPG
foto: nena
Jest to roślina przywleczona do nas z Ameryki Pn. , która na dobre zadomowiła się w Europie. Można ja spotkać na skrajach lasów, polanach i łąkach leśnych, zrębach, na nasypach, przydrożach, brzegach rzek, potoków, żwirowniach, kamieniołomach, ponieważ nie jest zbyt wymagająca. Dodaje tym nieraz mało atrakcyjnym miejscom, szczególnie urokliwego klimatu smile. Najczęściej tworzy szerokie różowoczerwone łany.

http://lh4.ggpht.com/_rgP8vsmPw8A/SluCEATEzAI/AAAAAAAAIIE/-wXi2WKke5k/s640/100_4626.JPG
foto: nena
Do bardzo szybkiego rozprzestrzenienia się tego gatunku przyczyniło się m.in. używanie tej rośliny jako warzywa. Kanadyjczycy pochodzenia francuskiego nazywali tą roślinę „asperge”, czyli szparagi, ponieważ młode odrośla i pędy, zebrane przed kwitnieniem podobne są smakiem do szparagów i używane były i są w kuchni jako pożywna jarzyna. Liście młodej wierzbówki dodaje się sałatek, a także z suszonych liści robi się herbatkę, zaś suszony kwiat jest stosowany w ziołolecznictwie.

http://lh3.ggpht.com/_rgP8vsmPw8A/SluDG5943oI/AAAAAAAAIJs/9uRE3UxmMCo/s640/100_4651.JPG
foto: nena
Kłącza wierzbówki można jeść na surowo lub przerabiać na mąkę, którą następnie używa się do pieczenia chleba. Chleb upieczony z mąki wierzbówki kiprzycy posiada lekko orzechowy posmak i jest bardzo zdrowy.

Chociaż jest to nierodzimy gatunek, to wpisał się moim zdaniem bardzo malowniczo w pejzaż polskich gór i wyżyn smile .

http://lh4.ggpht.com/_rgP8vsmPw8A/SluB_V0H_zI/AAAAAAAAIIA/EO6PBs2Avv0/s640/100_4625.JPG
foto: nena

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

10

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Piękna ta wierzbówka smile i rzeczywiście często się ja spotyka.

Trzeba jeszcze sprawdzić jak wkomponuje się w sałatki big_smile  Próbowałaś Nena ? smile

Ostatnio edytowany przez jolanta (2010-07-14 21:18:00)

Wokół góry, góry i góry...i całe moje życie w górach, ileż piękniej drozdy leśne śpiewają,niż śpiewak płatny na chórach. Wokół lasy, lasy i wiatr...i całe życie w wiatru świstach. Wszyscy, których kocham, wita was modrzewia ikona złocista. (J.Harasymowicz) smile

11

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

nie, wierzbówki do sałatki jeszcze nie wrzucałam big_smile

Czy Ty Jolu podczas swojej długiej wędrówki widziałaś już gdzieś kwitnącą wierzbówkę ? Ona wprawdzie dopiero zaczyna kwitnienie , ale może w wyższych partiach z racji pięknej słonecznej pogody już jest  ... smile

Ostatnio edytowany przez nena (2010-07-14 09:54:38)

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

12

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

a ja mam takie cuś
cuś dziwne, zapewniam ze jak toto oglądałam to na pewno toto się nie ruszało tongue

http://lh3.ggpht.com/_5EDGm0ZO0mg/TI083UjYoiI/AAAAAAAAgC0/uCsqcNKiPrY/s800/DSC05897.JPG

i

http://lh3.ggpht.com/_5EDGm0ZO0mg/TI08MBUhtjI/AAAAAAAAgC0/nRfe8HJeXeM/s800/DSC05877.JPG

"Góry upajają. Człowiek uzależniony od nich jest nie do wyleczenia. Można pokonać alkoholizm, narkomanię, słabość do leków. Fascynacji górami nie można" Edmund Hillary

13

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Tego grzyba udało mi się kilka razy spotkać i to całkiem niedawno. Jest to okratek australijski  (Clathrus archeri), gatunek obcy który jak sama nazwa mówi przywędrował do nas aż z Australii big_smile

14

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

i jeszcze jedno zdjęcie....

http://lh5.ggpht.com/_5EDGm0ZO0mg/TI0-QHvHrdI/AAAAAAAAgC0/rIQ1CaTuUsQ/s512/DSC05904.JPG

"Góry upajają. Człowiek uzależniony od nich jest nie do wyleczenia. Można pokonać alkoholizm, narkomanię, słabość do leków. Fascynacji górami nie można" Edmund Hillary

15

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Australia? u nas? w Polszcze ?

"Góry upajają. Człowiek uzależniony od nich jest nie do wyleczenia. Można pokonać alkoholizm, narkomanię, słabość do leków. Fascynacji górami nie można" Edmund Hillary

16

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Tego grzyba widziałem właśnie w Beskidzie Małym i przypuszczam że te zdjęcia też z tąd pochodzą. Jak widać Australia przywędrowała również do Beskidu Małego lol

17

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

przyznasz, że efektownie grzybek wygląda z daleka.. z bliska, jak obcy ... brrrr smile

"Góry upajają. Człowiek uzależniony od nich jest nie do wyleczenia. Można pokonać alkoholizm, narkomanię, słabość do leków. Fascynacji górami nie można" Edmund Hillary

18

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Grzybek wygląda niezwykle jak obcy przybysz smile U nas w kraju już na dobre się rozprzestrzenił.

19

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Darek T. ma rację , to okratek australijski , albo kwiatowiec australijski big_smile , bardzo oryginalny pod względem morfologii grzyb, przypominający z wyglądu rozgwiazdę albo kwiat , jak kto woli big_smile . Dlatego nie dziwię się Brombellii, że umieściła „toto” w temacie „ Inne rośliny BM-u”. Na pierwszy rzut oka wygląda bowiem ten grzyb rzeczywiście jak jakiś egzotyczny kwiat. big_smile
Okratek już z daleka daje o sobie znać dosyć charakterystycznym mało przyjemnym zapachem . Należy do sromotnikowców. Zawleczono go do Europy z Australii, z tropików. Jak na gatunek tropikalny szybko zadomowił się w zimnej strefie umiarkowanej . Jest odporny nawet na mrozy. Obecnie zasiedla coraz to nowe terytoria i zaczyna być traktowany jako osobnik inwazyjny big_smile, czyli jak to dobrze określił mi tu przed chwilą darkheush – jako Obcy big_smile .
Brombella niezwykle udane fotki smile Gratuluję. !!!

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

20

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Mchy potrafią być piękne w Beskidzie Małym smile
Oto zmrożony płonnik

i torfowiec

21

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Mnie podobają się mchy z  rezerwatu Madohora. W zeszły piątek widziałem tam zmrożone podgrzybki smile  Pozdrawiam Darku smile

22

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Nawet nie próbuje oznaczać mchy po gatunku, choć posiadam w domu mikroskop z niezłym powiększeniem. Mikroskop to badań nad paprotnikami smile

23

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Anomalia botaniczna w Beskidzie Małym. W połowie listopada zakwitły tutaj rośliny które kwitną tylko na wiosne big_smile Są to:
Zawilec gajowy (Anemone nemorosa)

Knieć błotna (Caltha palustris)

24

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

Oznaczanie gatunków mchów to dopiero musi być skomplikowane . Na pewno byś sobie poradził Darku. Masz wiedzy botanicznej, i pasję a ta jest najważniejsza w tym co robimy ....Na pewno przyswojenie wiadomości jest znacznie trudniejsze niz zdobycie mikroskopu,  ale lubię  omszałe kamienie. W rezerwacie Madohora podobno jest dużo gatunków mchów.

Darku jak ty  potrafisz  rozpoznać te kwiatki. Dla mnie wyglądają jak zawilec i kaczeniec:)
Wzruszyły mnie tym swoim optymizmem:) tak jak i świetne zdjęcia i bardzo ciekawe informacje Neny:)
Z głodu w Beskidzie Małym nie zginiemy choć spotkac krowę to trzeba miec szczęście.

Szczególnie to z rogacizną:)

Bardzo dziękuję:)

25

Odp: Inne rośliny Beskidu Małego

... a tam w mech odziany kamień...   Wolna Grupa Bukowina  smile

Wokół góry, góry i góry...i całe moje życie w górach, ileż piękniej drozdy leśne śpiewają,niż śpiewak płatny na chórach. Wokół lasy, lasy i wiatr...i całe życie w wiatru świstach. Wszyscy, których kocham, wita was modrzewia ikona złocista. (J.Harasymowicz) smile