Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. ) (Strona 1 z 6)

Pisząc o kamiennych figurach przydrożnych z terenu BM trzeba tu wskazać, że większość została wykonana z surowca wydobytego w Łysinie. W literaturze pojawia się także mowa o ośrodku kamieniarstwa w Łysinie. O rzeźbieniu z kamienia łysiniańskiego figur dla mieszczan żywieckich wspomina już Komoniecki w swym Dziejopisie Żywieckim w XVII w. Właśnie w Łysinie znajdował się najlepiej nadający się do obróbki kamień. Sam ośrodek kamieniarstwa powstał pewnie w XIX wieku.

Na początek, nawiązując do renowacji kapliczki na Gibasach, figura Chrystusa Upadającego pod Krzyżem w Koconiu. Kapliczka wewnątrz której stoi posąg znajduje się na pograniczu wsi Las i Kocoń - w polach na Pd od drogi wojewódzkiej Żywiec - Sucha Beskidzka.

Wygląd kapliczki zmienił się od czasów wojny. W Inwentarzu Topograficznym Szablowskiego czytamy opis "KAPLICA. Przy drodze polnej, na pd. od drogi państwowej. Zbudowana w 2. poł. w. XVIII lub 1. poł. w. XIX. Drewniana konstrukcji słupowej, zewnątrz i wewnątrz szalowana deskami. Rzut kwadratowy. Strop z desek. Nadproże wejściowe z wykrojem w ośli grzbiet. Dach namiotowy, kryty gontami, z pazdurem u szczytu, w którym do niedawna krzyż żelazny. Wewnątrz kamienny posąg Chrystusa upadającego pod krzyżem na czworościennym postumencie z cokołem i gzymsem, współczesny budowie kaplicy; wg napisu odnowiony w r. 1883".

Figura Chrystusa Upadającego pochodzi z 1810 roku. Informacja ta pochodzi od opiekunów kapliczki. Takie również informacje posiada UG. Wydaje mi się, że jest wcześniejsza, biorąc pod uwagę warsztat kamieniarski (2 poł XVIII w.?)

Przekaz 1:

Dawno temu w czasach pańszczyzny za różne przewinienia uśmiercano ludzi na Górze Kocońskiej. Dowożono skazańców z różnych okolicznych wiosek, ponoć nawet od Wadowic. Często wyroki były niesprawiedliwe a na stosach płonęli niewinni ludzie. Pewna uboga wiejska dziewczyna służyła u bardzo bogatej pani. Pewnego dnia pani zaginął bardzo cenny pierścień. Podejrzenie o kradzież padło na służącą. Kara za kradzież u bogatej pani mogła być tylko jedna - śmierć. Kiedy trwały przygotowania do egzekucji, okazało się, że drogocenny klejnot znalazł się. Bogata pani szybko wysłała posłańca z wiadomością, że służąca jest niewinna i żeby darować jej życie. Jak głosi legenda przed zakrętem drogi między wioską Las a Kocoń zaprzęg, którym jechał posłaniec rozpadł się na kawałki, a konie padły z wyczerpania, posłaniec zaczął biec, ale nim dobiegł niewinną służącą już stracono. W miejscu gdzie padły konie posłańcowi ufundowano figurę Chrystusa upadającego. Na miejscu straceń wzniesiono drewniany krzyż, obecnie jest solidnie wykonany ze stali i oświetlany każdą noc.

Przekaz 2:

Pewne podanie dotyczy miejsca na Kocońskiej Górze, gdzie obecnie znajduje się krzyż. Dawno, bardzo dawno temu miejsce to było miejscem straceń. Znajdowały się tam szubienice, na których wieszano przestępców. Powieszono tam niesłusznie młodą dziewczynę, która była służącą u księżnej mieszkającej w zamku w Suchej. Księżna posądziła służącą o kradzież złotego pierścionka. Służąca twierdziła, że ona tego nie zrobiła, lecz jej nie wierzono. Pewnego razu zrzucono gniazdo ptaka, zrobionego koło okna zamkowego i wtedy służący zobaczyli, że coś błyszczy w gnieździe. Był to pierścionek, który prawdopodobnie porwała sroka. Parobek, który kochał służącą jechał na koniu, aby przeszkodzić egzekucji. Tuż pod Kocońską Górą koń padł z wyczerpania, parobek biegł, lecz nie zdążył - gdy przybył służąca już nie żyła. Z wielkiej rozpaczy popełnił samobójstwo. W miejscu, gdzie padł koń ufundowano figurę, natomiast na Górze Kocońskiej, gdzie było miejsce straceń obecnie stoi krzyż. Ludzie przechodzący wokół tego miejsca zawsze odczuwali dziwne wrażenie, jakby ich ktoś wołał, prosił o wspomnienie, modlitwę.

Ostatnio edytowany przez Zygmo (2012-01-01 12:37:38)

z figurą Chrystusa Upadającego pod Krzyżem kojarzą mi się kapliczki:
1) Nieopodal mostu na Śleszówce. Została zbudowana przez Szymona Proroka w 1728
2) Na osiedlu Trzonka. Wg legendy zbudował ją mieszkaniec Trzonki, z okresu austraickich
3) jak dobrze pamiętam to w kościele św Jakuba w Rzykach znajdziemy posąg z 2 poł XVIII w lub 1 poł XIX w. Daty nie znam
4) w Tarnawy Górnej jest też kapliczka z 1916 roku z posągiem pochodzącym z przełomu XVIII i XIX wieku. Kapliczka zlokalizowana jest około 100 m od skrzyżowania dróg wiodących do Krzeszowa i Śleszowic Wojtas chyba też o niej coś pisał na swojej stronie
5) w Górkach (Łękawica) przy skrzyżowaniu drogi na przeł. Kocierską z Żywca
6) chyba w Suchej Beskidzkiej z dwie widziałem ale to bym musiał archiwa odszukać

Także jest trochę tych kapliczek

ze strony kościoła w Straconce: Kapliczki w Straconce

http://www.straconka.bielsko.opoka.org. … index.html

100-letnia "Papieska" kuźnia w Rzykach Jagódkach, przy czarnym szlaku na Leskowiec- przy której odpoczywał podczas swych górskich wędrówek Karol Wojtyła:

Dotyczy kapliczki w Kozach.

Dziś w kapliczce mieści się wierna kopia zabytkowej rzeźby z XIX wieku. Oryginał ufundowany został przez ziemianina Hermana Czecza dla pracujących w pobliskim wyrobisku wapienia robotników.

Jedno z moich ulubionych miejsc - kapliczka w Koconiu, leżąca na szlaku ze Ślemienia w kierunku Łamanej Skały (niebieski). Wybudowana dla upamiętnienia potyczki konfederatów barskich.

Wyżej dopisałem legendy do kapliczki w Koconiu.

Kapliczka w Lasie, Las "Myto"
Tutaj kapliczka również z figurą Upadającego, wystawiona przez mieszkańca Lasu o nazwisku Pochopień (imię nieczytelne) w roku 1811.

krata - zamieszczam, gdyż istniała koncepcja zamknięcia kratą kapliczki na Gibasach:

Wnętrze kapliczki z wnęką ołtarzową (na obraz)

Figura odmalowana amatorsko olejnymi farbami.

Figura Jezusa  w kapliczce w Lasie, jak i wnęka ołtarzowa bardzo jest podobna do tej w kapliczce na Gibasach . Nawet jest po prawej przy wejściu mała kropielnica. Rok powstania obu kapliczek jest zbliżony, więc pewnie stąd to podobieństwo.

Góra Kocońska była miejscem straceń, dla rzezimieszków z państwa ślemieńskiego. Tutaj stały szubienice. Istnieją dokumenty świadczące o tym, że byli tutaj wieszani ludzie za rozbój. Przetrzymywani byli w lochach zamkowych ślemieńskich. A z tego co ludzie opowiadają, to w domach w okolicy krzyża straszy, dlatego nikt tam nie chce mieszkać   Ale nie chce mi się wierzyć.

Kaplica na Trzonce nie jest znana data jej budowy  prawdopodobnie, została wybudowana w połowie XVIII w., W dowód wdzięczności za ocalenie życia w czasie wojny, ponoć pewien mieszkaniec Trzonki został powołany do Austriackiego wojska i przyrzekł że jeśli wróci do domu cały i zdrowy to wybuduje kapliczkę i jak przyrzekł tak zrobił .We wnętrzu kaplicy umieszczona jest figura Upadek  Jezusa pod Krzyżem.na tylnej ścianie ponad figurą znajduje się obraz  Matki Bożej Śnieżnej  namalowany przez p. Laszczaka i umieszczony tam ok 1960 r..W roku 2007 umieszczono w niej płaskorzeżbę wykonaną przez Adama Siwka z Andrychowa. Podczas II wojny  światowej,znajdował się w niej punkt kontaktowy z łącznikami grupy z Oświęcimia która organizowała przeżuty zbiegów z Obozu Auschwitz w Oświęcimiu  partyzanci z oddziału  Garbnik , stacjonującego w Długich Łąkach  kilkakrotne w tym miejscu przejmowali zbiegów których w większości zasilali szeregi oddziału w ten sposób oddział pozyskał ok 200 żołnierzy.

Ostatnio edytowany przez ferdynans (2012-01-07 22:46:26)

W XIX wieku jednym z podstawowych zajęć mieszkańców Krzeszowa i Targoszowa oprócz rolnictwa stało się górnictwo.
Okoliczne wzgórza, np. Harańczykowa Góra, Gronik, Groniki obfitowały w rudy żelaza, skąd wydobywała je okoliczna ludność
za pomocą dziesiątków małych szybików o głębokości od dwóch do nawet kilkunastu metrów.
Stąd tak wiele w tym rejonie górniczych kapliczek jako wotum podziękowanie za zdrowie czy uratowane życie.

Kolejną kapliczką, która zadziwia mnie swoja urodą jest górnicza kapliczka kolumnowa na szczycie Gronika 

Wokół góry, góry i góry...i całe moje życie w górach, ileż piękniej drozdy leśne śpiewają,niż śpiewak płatny na chórach. Wokół lasy, lasy i wiatr...i całe życie w wiatru świstach. Wszyscy, których kocham, wita was modrzewia ikona złocista. (J.Harasymowicz)