Temat: zapomniane schronisko młodzieżowe „Górnica" w Parku Miejskim Wadowic
Chciałem wam przedstawić historię zapomnianego schroniska, który we wschodniej stronie Beskidu Małego było jedno z pierwszych. Co prawda nie było to schronisko turystyczne PTT, czy jakiegoś Koła Narciarskiego albo Klubu Makkabi tylko schronisko wadowickich skautów. Tak skautów, a nie harcerzy, bo to oni na tych terenach pierwsze korzenie zakładali.
Mowa tu o schronisku młodzieżowym „Górnica".
W 1912 r w Wadowicach powstało Towarzystwo Upiększania Miasta Wadowic i Okolicy , które nieco wcześniej na wykupionych przez Radę Miejską na południowym wzgórzu Wadowic tzw. „Górnicy" założyło Park Miejski. Prace rozpoczęto od wytyczenia ścieżek, zasadzenia żywopłotów, zalesiania terenu nie tylko gatunkami rodzimymi, ale również egzotycznymi oraz tworzenie placów zabaw [2].
W 1913 r. przystąpiono do budowy schroniska młodzieżowego „Górnica" oraz dwóch drewnianych altan [2].
Kilka lat później powstały ku temu wydarzeniu nawet karty okolicznościowe tzw. "cegiełki" w dwóch jeżykach: polskim i niemieckim lub w samym języku niemieckim. Wynikało to z tego, że teren Wadowic zamieszkiwali zarówno Polacy jak i obywatele austriaccy.
W okresie międzywojenny schronisko wzbogaciło się o piękną werandę, a na terenie Parku powstała trzecia, murowana altana [3].
Po drugiej wojnie światowej wraz ze śmiercią ostatniego prezesa Czesława Panczakiewicza, zamiera również działalność „TUMWiO” [2]. Tradycję kontynuuje powstałe w 1971 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej [4]
W 1977 r drewniany budynek schroniska został zaadoptowany przez Hufiec ZHP [5] i przekształcono w Dom Harcerza, który pełnił swoją rolę przez najbliższych dwadzieścia lat.
Park miejski z biegiem czasu zmienia swoje oblicze i podupada. Zaśmiecone alejki, zaniedbane obiekty architektoniczne, okaleczone drzewa - to efekt wieloletniej dewastacji. Na szczęście w maju 1991 r. Zarząd Miejski przeznacza finanse na renowację parku. Pod czujnym okiem Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody oraz „Towarzystwa Opieki nad Parkiem w Wadowicach" obiekt odzyskuje dawny blask [6, 4].
W 1997 - hufiec otrzymuje od miasta część budynku, gdzie po gruntownym remoncie i adaptacji pomieszczeń, przenosi się biuro Komendy Hufca [5]. Nieco później Dom Harcerza zmienia swojego właściciela i zostaje on wydzierżawiony lokalnemu biznesmenowi , który urządza w nim: bar-kawiarnie [7] na najbliższe kilka lat.
Od 2005 r w budynkiem zarządza Wadowickie Stowarzyszenie Integracji Społecznej Klub Abstynentów „VICTORIA” [8, 9].
A tak prezentował się omawiany obiekt w 1919 r
[10]
Na kartach tych widnieje tekst:
SCHRONISKO „GÓRNICA” w „Parku Mickiewicza dla zabaw ruchowych uczącej się młodzieży w WADOWICACH.
Dochód z tych kart użyty zostanie w połowie na dokończenie schroniska, w połowie dla Wadowickiej fundacji INWALIDÓW.
SCHUTZHAUS „GORNICA” im „Mickiewicz – Park für Bewegungsspiele der Schuljugend” in WADOWICE
Der Ertrag dieser Karten wird zur Hälfte zur Vollendung des Schutzhauses, zur Hälfte für die Wadowicer INVALIDEN-Stirtung verwendet
a na tych:
„GORNICA” im „Mickiewicz – Park für Bewegungsspiele der Schuljugend in WADOWICE.
Meser karten wird zur Hälfte zur Vollendung d. Schutzhauses, zur Hälfte d.” Wadowicer INVALIDEN-Stirtg.” Verwendet.
a tak dziś wygląda omawiane miejsce - siedziba Wadowickiego Stowarzyszenia Integracji Społecznej Klubu Abstynentów „VICTORIA”
LITERATURA:
[1] Julian Zinkow – „Wadowice i okolice: monograficzny przewodnik turystyczny i krajoznawczy po zachodniej części Pogórza Wielickiego oraz po wschodnich częściach Pogórza Śląskiego, Kotliny Oświęcimskiej i Beskidu Małego, Wadowice: "Grafikon", Wadowice 2001, str. 68.
[2] Anna Kwaśniak, Elżbieta Piech - Ścieżka przyrodnicza w Parku Miejskim w Wadowicach
[3] http://www.wadowice.pl/Park-Miejski-41.html
[4] http://www.parki.org.pl/parki-miejskie/ … wadowicach
[5] http://wadowice.zhp.pl/historia.php
[6] http://wadowice24.pl/na-luzie/64-ciekaw … na-z-rynku Odnalazła się fontanna z rynku, artykuł z 7.08,2012
[7] http://inicjatywawadowice.pl/zamach-stanu-w-wadowicach/
[8] Sprawozdanie z działalności W.S.I.S.K.A. „Victoria” za 2005 rok
[9] http://victoria.org.pl/
[10] Marek Sosenko, Piotr Wyrobiec – „Wadowice na dawnych pocztówkach”, Zbiory Historyczne Ziemi Wadowickiej im. Marcina Wadowity, Wadowice 2000, str. 173 i 174
[11] http://100.wadowice.zhp.pl
Jeżeli ktoś może dorzucić lub dopowiedzieć do tego tematu, to z miłą chęcią się czegoś się dowiem
Ostatnio edytowany przez baca (2013-11-12 22:54:10)
Największą ozdobą naszego Beskidu [...] są jego urocze doliny. Wprawdzie dawno już straciły one charakter pierwotności i dzikości, [...] ale mimo wszystko nie są pozbawione swoistego wdzięku, chociaż wszędzie już widoczne są ślady rąk ludzkich.
- Jan Galicz