2,726

(286 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Rośliny chronione to nie tylko paprotniki i rośliny nasienne. Chronione są też wątrobowce i mchy których ostatnio robiłem makrofotografie w moich okolicach. Wyszły mi naprawde niezwykłe zdjęcia. Dałem je do atlasu roślin. Plus jest taki że te rośliny przez cały rok są w tej samej postaci i praktycznie można je fotografować przez cały rok, gdy nie ma śniegu i nie trzeba czekać aż się rozwiną czy zakwitną. Minus jest taki że są to drobne rośliny, a przez to trudne do identyfikacji i fotografii. Ukazują one zupełnie inne oblicze świata roślin. Niektóre przypominają wyglądem robaki smile Czekam aż nieco stopnieje śnieg w Beskidzie Małym, a wtedy spróbuje zrobić pierwsze tam fotografie.

2,727

(22 odpowiedzi, napisanych Beskidy (polskie, czeskie i słowackie))

Zimą na Babiej Górze byłem tylko raz. Było to w 2005 roku. Byłem wtedy na dwudniowej wycieczce z PTTK. Pamiętam że wtedy były takie zaspy że musieliśmy pchać autobus. Zaś w samych schronisku mocno my się podchmielili, a rano trzeba było wstać i ruszyć w stronę szczytu. Mimo wszystko następnego dnia ruszyliśmy na szczyt. Zrobiono wtedy test lawinowy, wykazano 2,5 m śniegu. Zaś na samym szczycie było tak zimno że gościom zamarzały wąsy lol Jednak jednej wyprawy na Babią nie zapomne. Było wtedy takie straszne gradobicie że po drodze płynęła dosłownie rzeka. Wody było powyżej kolan. Autobus ledwo jechał po drodzie, wlewała się do niego woda big_smile  Było to w 2002 roku. Ostatnio na Babiej Górze byłem w zeszłym roku ze znajomym botanikiem z Warszawy. Mieli my w planie dotarcie do miejsca gdzie się znajduje moje botaniczne odkrycie w absolutnej dziczy. Oczywiście wcześniej musieliśmy załatwić zezwolenie po poruszaniu się na terenie całego parku. Wędrówka prowadziła przez kołysającą się kosodrzewine. I tym razem pogoda nas nie oszczędzała. Była wielka ulewa i gradobicie big_smile

2,728

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Nie czekając aż pierwsze rośliny zakwitną na wiosnę, przeżuciłem się na makrofotografie roślin tych najbardziej prymitywnych. W efekcie którym wyszły mi dopiero ciekawe rośliny, niektóre wyglądają naprawde dziwnie, przypominają dosłownie robaki big_smile Spróbuje takie zdjęcia zrobić w Beskidzie Małym, a potem dam je galerii.

2,729

(121 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Krokusy na Chochołowskiej czy w Gorcach, to już nie co to dawniej. Kiedyś rosły tego prawdziwe dywany smile Mam jeszcze pamiątkowe zdjęcie krokusów z Chochołowskiej robione zwykłym aparatem. Z pięknymi krokusami na pierwszym planie, z piekną dziewczyną w tle i pięknym widokiem na skraj polany smile

2,730

(121 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Ja już zauważyłem pierwsze oznaki wiosny w okolicach Kęt. Zakwitły już stokrotki, wawrzynek wilczełyko i pojawiły się bazie smile Z racji tego że Beskid Mały jest wyżej położony i zalega na nim śnieg, to na oznaki wiosny jeszcze trzeba trochę poczekać cool

2,731

(11 odpowiedzi, napisanych Ciekawe miejsca)

Na pewno nie jeden z was słyszał o "Skałkach andrychowskich". Skałki te są o tyle ciekawe, że zbudowane są one z gnejsów, granitognejsów, wapieni, margli i zlepieńców które zajmują zaledwie 5 % powierzchni Beskidu Małego. Jak sama nazwa mówi zlokalizowane są w okolicy Andrychowa. Uwidaczniają się one w postaci dawnych wyrobisk i skałek. Kilka takich miejsc znajduję się w Roczynach u podnóża Złotej Góry, w Targanicach przy potoku Targaniczanka, w dwóch miejscach pod Pańską Górą i w Inwałdzie u podnóża Wapienicy.

No to dobrze, więc czekamy na zatwierdzenie tego obszaru. Akurat w obszarach natura 2000 nie jestem na bieżąco. Obszar ten natomiast zajmowałby około 72 km kw, na około 400 km kw powierzchni Beskidu Małego, czyli stosunkowo niewiele, ale obejmujący jego najcenniejsze fragmenty.

Beskid Mały jest tylko chroniony parkiem krajobrazowym i trzema niewielkimi rezerwatami, a obecnie jest bardzo trudno polepszyć ten stan ochrony. Park krajobrazowy prawie wogóle nie ma zakazów i można robić tu inwestycje. Beskid Mały miał być częściowo chroniony obszarem natura 2000, gdzie nie dopuszcza się integrowania w przyrodę. Ale czy ten obszar powstanie, mam duże wątpliwości.

2,734

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Jeśli chodzi o góry, to z moich obserwacji wynika że nasięźrzał pospolity najczęściej występuje na wilgotnych łąkach na podłożu wapiennym, rzadziej w zaroślach łęgowych, natomiast podejźrzon księżycowy w murawkach na podłożu wapiennym, rzadziej w bliźniczyskach, w widnych lasach. Nie jest łatwo je odszukać. Są to niewielkie rośliny, które skrupulatnie się maskują wśród większych roślin runa. Natomiast pozostałe podejźrzony należą już do najtrudniejszych do odnalezienia roślin Polski. Ależ miałem satysfakcje gdy odnalazłem w zeszłym roku nowe stanowisko w Polsce podejźrzona marunowego big_smile Na ten rok mam w planie znaleźć nowe stanowisko podejźrzona rutolistnego. Moja znajoma botanik z Wrocławia wierzy że znajde napewno. Zobaczymy, może w Beskidzie Małym wink

2,735

(316 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Pozwole sobie przedstawić wykaz gatunków paprotników i ich stanowisk stwierdzony przezemnie w Beskidzie Małym. Stworzony został on w oparciu o system kartogramu ATPOL w kwadratach 2 na 2 km. W mojej bazie znajdują się 2072 stanowiska. Jest to stan na 01.12.2011.
Wroniec widlasty (Huperzia selago) - 68 stan.
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) - 52 stan.
Widłak goździsty (Lycopodium clavatum) - 82 stan.
Widlicz spłaszczony (Diphasiastrum complanatum) - 0 stan.
Widlicz Zeillera (Diphasiastrum zeilleri) - 0 stan.
Widlicz alpejski (Diphasiastrum alpinum) - 0 stan.
Skrzyp polny (Equisetum arvense) - 118 stan.
Skrzyp olbrzymi (Equisetum telmateia) - 7 stan.
Skrzyp leśny (Equisetum sylvaticum) - 96 stan.
Skrzyp łąkowy (Equisetum pratense) - 1 stan.
Skrzyp błotny (Equisetum palustre) - 63 stan.
Skrzyp pośredni (Equisetum litorale) - 19 stan.
Skrzyp bagienny (Equisetum fluviatile) - 64 stan.
Skrzyp zimowy (Equisetum hyemale) - 0 stan.
Skrzyp pstry (Equisetum variegatum) - 1 stan.
Nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum) - 4 stan.
Podejźrzon księżycowy (Botrychium lunaria) - 0 stan.
Podejźrzon marunowy (Botrychium matricariifolium) - 1 stan.
Orlica pospolita (Pteridium aquilinum) - 102 stan.
Zachyłka oszczepowata (Phegopteris connectilis) - 111 stan.
Zaproć górska (Oreopteris limbosperma) - 111 stan.
Zachylnik błotny (Thelypteris palustris) - 1 stan.
Języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium) - 1 stan.
Zanokcica skalna (Asplenium trichomanes) - 37 stan.
Zanokcica zielona (Asplenium viride) - 3 stan.
Zanokcica północna (Asplenium septentrionale) - 1 stan.
Zanokcica murowa (Asplenium ruta-muraria) - 4 stan.
Pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris) - 3 stan.
Wietlica samicza (Athyrium filix-femina) - 118 stan.
Wietlica alpejska (Athyrium distentifolium) - 13 stan.
Paprotnica krucha (Cystopteris fragilis) - 29 stan.
Cienistka trójkątna (Gymnocarpium dryopteris) - 102 stan.
Cienistka Roberta (Gymnocarpium robertianum) - 2 stan.
Paprotnik kolczysty (Polystichum aculeatum) - 79 stan.
Paprotnik Brauna (Polystichum braunii) - 41 stan.
Nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas) - 118 stan.
Nerecznica Borrera (Dryopteris borreri) - 115 stan.
Nerecznica walijska (Dryopteris cambrensis) - 9 stan.
Nerecznica krótkoostna (Dryopteris carthusiana) - 118 stan.
Nerecznica pośrednia (Dryopteris remota) - 17 stan.
Nerecznica górska (Dryopteris expansa) - 76 stan.
Nerecznica szerokolistna (Dryopteris dilatata) - 118 stan.
Podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant) - 106 stan.
Paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare) - 61 stan.

2,736

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Gatunek objęty ścisłą ochroną z wyłączeniem, to taki który podlega ścisłej ochronie tylko w miejscach gdzie występuje mniej licznie. Natomiast monitoring, rejestr, obserwacja najczęściej stosuje się do gatunków zagrożonych wyginięciem. A wiele gatunków ściśle chronionych to gatunki zagrożone.

2,737

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Dodam jeszcze że tą magiczną paproć miłości jaką jest nasięźrzał pospolity corocznie obserwuje u mnie w Kętach Podlesiu smile

2,738

(57 odpowiedzi, napisanych Wspomnienia ze zlotów)

Dla mnie ten zlot to wogóle coś nowego. Tej zimy jednak bardzo zaniedbałem górskie wędrówki, że dotarłem tam nie przygotowany wink Nie było tam wygodnych hotelowych łóżek do których przywykłem podczas wcześniejszych wypraw smile Niemniej było miło poznać kolejną grupkę miłośników wędrówek górskich, którzy stworzyli wesołą atmosferę dowcipkując m.in. na temat parówek lol A co wędrówki do chatki i z powrotem trasa była wporzątku mimo zapadającego się śniegu, chociaż nie jestem miłośnikiem zimowych wędrówek. Teraz czekam na wiosnę, bo wtedy zaczyna się moja aktywność terenowa, a za oknem widać jej przedsmak.

2,739

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Nasięźrzała pospolitego z Beskidu Małego podaje się z podnóży Złotej Góry w Brzezince Dolnej, z podnóży Leskowca w Rzykach-Mydlarzach oraz z Kukowa, a podejźrzona księżycowego z Suchego Wierchu, z Nowego Świata i z Jaworzyny (obecnie Groń Jana Pawła II). Spróbuje je w tym roku odnaleźć z tych stanowisk, oczywiście bez podczymywania tej tradycji wink

2,740

(316 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Tak to prawda orlicy pospolitej w Beskidzie Małym jest sporo. W spisie mam jej równe 100 stanowisk. Orlica pospolita najczęściej jest potrójnie pierzasta, rzadko zdarza podwójnie pierzasta. Odcinki 2 rzędu tej paproci są podłużne i wystarczy się przypatrzeć, a dzielą się one na odcinki 3 rzędu. Choć z daleka nie jest to takie widoczne.

2,741

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Wróćmy jednak do nasięźrzała pospolitego. Opowiem o legendzie tej paproci.
"Nasięźrzał jest maleńką paprocią, bardzo szczególną, bo mającą jeden tylko listeczek, z którego pochwiastej nasady wychodzi cienki kłosek z owocowaniem. Wygląda to jakby język węża wychodzący z liścia - przez analogię wąż wysuwający się z zieleni, żeby kusić Ewę. Wiemy, że została skuszona. Nic więc dziwnego, że roślina, będąca w wyobraźni uosobieniem sceny kuszenia niewiasty w raju, została przede wszystkim magiczną rośliną, mającą  zdolność jednania miłości. Czarodziejska roślina staje się w ręku człowieka magiczną, czyli z nadprzyrodzonymi własnościami, często dopiero wówczas, jeżeli będzie zebraną w szczególny sposób, bądź jeżeli nad nią wymówi się magiczną formułę. Tak się ma rzecz z nasięźrzałem. Lud opowiada, że dziewczyna chcąc zjednać sobie miłość chłopca musi zdobyć tę paproć w szczególniejszy sposób. A więc upatrzywszy za dnia miejsce, gdzie rośnie nasięźrzał, musi iść tam o północy nago i obróciwszy się tyłem - żeby jej diabeł nie porwał - rwać go, wymawiając pewną formułę:

Nasięźrzale, nasięźrzale,
Rwę cię śmiale,
Pięcią palcy, szóstą dłonią,
Niech się chłopcy za mną gonią;
Po stodole, po oborze,
Dopomagaj Panie Boże.

Nasięźrzał w pewnych tylko okolicach kraju się zdarza; tam gdzie go nie ma, przenosi lud te praktyki na inne rośliny." Kto wie, czy nie on właśnie był pierwowzorem zakwitającego w noc świętojańską, spełniającego wszystkie życzenia, cudownego kwiatu paproci, o którym dziś czytać możemy w baśniach. Teraz już nie dziwi, dlaczego prawie całkowicie zniknął. Mam nadzieję, że nie będziemy tej tradycji podtrzymywać.

2,742

(286 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Ja o dziwięćsile mogę napisać w dwóch zdaniach.
Dziewięćsioł to tako głórsko roślino, co cyba mieć ze dziewiąć sił zeby dało gło sie wyrwoć. Ni lubią gło łowiecki, gdys strosnie kłuje. wink

2,743

(316 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Wyjaśnie co to odcinki 1, 2 rzędu, łuski na ogonku liściowym. Nie trudno zauważyć że różne paprocie mają różnie podzielone liście, tak na przykład paprotka zwyczajna ma liście podzielone tylko raz, na podłużne listki które są odcinkami 1 rzędu, a paproć wtedy jest pojedynczo pierzasta. U nerecznicy samczej te listki które u paprotki zwyczajnej są odcinkami 1 rzędu dzielą się na kolejne listki, są to odcinki 2 rzędu, a paproć wtedy jest podwójnie pierzasta. U orlicy pospolitej listki będące u nerecznicy samczej odcinkami 2 rzędu dzielą się na kolejne listki, które już są odcinkami 3 rzędu, a paproć jest wtedy potrójnie pierzasta itd. Blaszka liściowa to spłaszczona część liścia, a ogonek liściowy to wąska podłużna część liścia wyrastająca od ziemi do spłaszczonej części liścia. I na tym ogonku znajdują łuski które najliczniej umieszczone są u samego dołu. Najlepiej bym to wytłumaczył w terenie, na żywych osobnikach.

2,744

(316 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Za symbol Beskidu Małego powinno się uznać nerecznice pośrednią, gdyż takiej ostoi jak w Beskidzie Małym nie ma nigdzie indziej w Europie Środkowej. big_smile Moja niezwykła wiedza na temat krajowych paprotników polwala przybliżyć charakterystykę tej paproci.
Nerecznica pośrednia (Dryopteris remota) jest przedstawicielem rodziny nerecznicowatych (Dryopteridaceae). Rodzaj nerecznica według najnowszych badań reprezentowany jest we florze Polski przez 9 gatunków, z których 6 występuje w Beskidzie Mały. Paproć ta jest uważana za utrwalony mieszaniec nerecznic mocnej agg. i nerecznicy górskiej. Ma ona liście ciemnosinozielone, podwójnie, niżej potrójnie pierzaste, o blaszce nieznacznie zwężającej się ku dołowi. Odcinki 1 rżędu mają ciemną obwódkę u nasady. Odcinki 2 rzędu są zaokrąglone, z ząbkami z krótkim kończykiem. Ogonek liściowy pokryty jest dwubarwnymi łuskami, od spodu z ciemną smugą sięgającą w głąb blaszki. Nerecznica pośrednia występuje w Polsce na obszarach podgórskich, w lasach mieszanych z udziałem buka, jodły i świerka. Dotychczas została w Polsce podana z 25 stanowisk, z których 6 to historyczne: okolice Przemyśla (1 stanowisko historyczne), okolice Krakowa (1 stanowisko historyczne), Góry Kamienne (4 stanowiska historyczne), Wyżyna Olkuska (1 stanowisko współczesne), Góry Kaczawskie (2 stanowiska współczesne), Beskid Śląski (1 stanowisko współczesne), Beskid Żywiecki (1 stanowisko współczesne) i Beskid Mały (14 stanowisk współczesnych - czyli ponad połowa dotychczas stwiedzonych stanowisk w Polsce big_smile ) Oto wykaz stanowisk nerecznicy pośredniej z Beskidu Małego potwiedzonych w latach 2008-2009:
1. Kiczera, ATPOL DF9434
2. Dolina Wielkiej Puszczy, ATPOL DF9530
3. Przełęcz Kocierska, Dolina Wielkiej Puszczy, ATPOL DF9531
4. Dolina Targaniczanki, Kiczora, ATPOL DF9532
5. Beskid koło Przełęczy Kocierskiej, ATPOL DF9541
6. Potrójna (Czarny Groń), ATPOL DF9542
7. Łamana Skała, ATPOL DF9544
8. Magurka Ponikiewska, ATPOL DF9622
9. Leskowiec, ATPOL DF9630
10. Leskowiec, ATPOL DF9631
11. Potrójna między Łamaną Skałą a Leskowcem, ATPOL DF9640
12. Nad Płonem, ATPOL DG0501
13. Mały Gibasów Wierch, ATPOL DG0503
14. Łamana Skała, ATPOL DG0504
Dane te mam publikowane, więc dlatego je ujawniam.
Fotografie nerecznicy pośredniej z Beskidu Małego mam na stronie: www.atlas-roslin.pl/gatunki/Dryopteris_remota.htm

2,745

(422 odpowiedzi, napisanych Zwierzęta Beskidu Małego)

Nena twoja wiedza na temat fauny robi duże wrażenie. wink

2,746

(422 odpowiedzi, napisanych Zwierzęta Beskidu Małego)

Wybory MISS RUNA LEŚNEGO 2010 to dobry pomysł. Tylko nie wiem czym będą sugerować się sędziowie. Plamistością czy zgrabnością salamander ?

2,747

(422 odpowiedzi, napisanych Zwierzęta Beskidu Małego)

Wędrując po szlakach Beskidu Małego napewno ktoś spotkał salamandre plamistą. Ja ją spotykam niemal nad każdym górskim potokiem, zwłaszcza po deszczu. Pamiętam jakiegoś roku po obfitych opadach deszczu, w jednym miejscu ujrzałem dziesiątki salamander plamistych.

2,748

(286 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Nena. Wiedze masz niezłą o florze. Duże łany czosnku niedźwiedziego widziałem u źródeł potoku Wielka Puszcza. Czosnek niedźwiedzi jest zagrożony tylko poza głównym zasięgiem.  A jeśli chodzi o gatunki zagrożone, to obecnie współpracuje nad III wydaniem "Polskiej czerwonej księgi roślin". Z fotografiami to muszę poczekać aż pojawi pierwsza roślina chroniona śnieżyczka przebiśnieg.

2,749

(126 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Nena. Niestety tej rośliny nie robiłem zdjęć. Odnalazła mi się przypadkiem, a nie miałem wtedy aparatu.

2,750

(286 odpowiedzi, napisanych Flora Beskidu Małego)

Nena. Świetny pomysł. W tym roku zaczne robić zdjęcia roślin chronionych Beskidu Małego. Sam posiadam kompletny wykaz chronionych roślin naczyniowych Beskidu Małego. Jest ich aż 87 gatunków, czym nie może się pochwalić niejeden park narodowy !!! Niestety wiele z tych gatunków już nie występuje, niemniej wciąż jest ich tutaj wielkie bogactwo. Dla ułatwienia zadania podaje kompletny wykaz:
OCHRONA ŚCISŁA:
Podrzeń żebrowiec, podejźrzon księżycowy, podejźrzon marunowy, nasięźrzał pospolity, paprotka zwyczajna, paprotnik kolczysty, paprotnik Brauna, skrzyp olbrzymi, skrzyp pstry, wroniec widlasty, widłak jałowcowaty, widłak goździsty, widlicz spłaszczony, widlicz Zeillera, widlicz alpejski, pióropusznik strusi, języcznik zwyczajny, cis pospolity, sosna limba (sadz.), sosna kosa (sadz.), grzybieńczyk wodny, centuria pospolita, centuria nadobna, goryczka wąskolistna, goryczka trojeściowa, goryczuszka orzęsiona, goździk kosmaty, rojownik pospolity, pomocnik baldaszkowy, orlik pospolity, przylaszczka pospolita, tojad mocny (zdz.), włosienicznik tarczowaty, kłokoczka południowa (sadz.), nadwodnik naprzeciwlistny, pływacz zwyczajny, pokrzyk wilcza jagoda, rosiczka okrągłolistna, parzydło leśne, gnidosz błotny, gnidosz rozesłany, naparstnica zwyczajna, wawrzynek wilczełyko, zaraza żółta, zaraza drobnokwiatowa, dziewięćsił bezłodygowy, omieg górski, śnieżyczka przebiśnieg, mieczyk dachówkowaty, szafran spiski, ciemiężyca zielona, liczydło górskie, lilia złotogłów, zimowit jesienny, obrazki alpejskie, buławnik mieczolistny, gnieźnik leśny, gołek białawy, gółka długoostrogowa, kręczynka jesienna, kruszczyk rdzawoczerwony, kruszczyk szerokolistny, kruszczyk błotny, kruszczyk siny, kukułka szerokolistna, kukułka plamista, kukułka Fuchsa, listera jajowata, ozorka zielona, podkolan biały, podkolan zielonawy, storczyca kulista, storczyk męski, tajęża jednostronna, żłobik koralowy.
OCHRONA CZĘŚCIOWA:
Bluszcz pospolity, bobrek trójlistkowy, kopytnik pospolity, przytulia wonna, wilżyna bezbronna, pierwiosnek lekarski, pierwiosnek wyniosły, kalina koralowa, kruszyna pospolita, barwinek pospolity, czosnek niedźwiedzi, konwalia majowa.