Lebiodka pospolita Origanum vulgare rośnie na suchych pagórkach, murawach, przydrożach, miedzach, brzegach lasów, w zaroślach. W Polsce jest rośliną pospolitą. W Beskidzie Małym, jak dotąd, zlokalizowałem jedno miejsce, gdzie rośnie w większych ilościach. Wierzchołki pędów z kwiatami w formie suszonej znane są jako przyprawa oregano. Aromat rośliny w dużym stopniu zależy od miejsca gdzie rośnie i czasu zbioru – zbiera się 5-10 centymetrowe wierzchołki
w okresie kwitnienia. Lebiodka pospolita jest bliską krewniaczką majeranku Origanum majorana.
Pomimo, że lebiodka pospolita zbierana u nas świetnie nadaję się na przyprawę, to jednak nie dorównuje w aromacie jej południowoeuropejskiemu podgatunkowi Origanum vulgare ssp. hirtum, zapach tej odmiany lebiodki jest tak silny, że nawet jedna gałązka rośliny potrafi odurzyć.
Jadalne części: wierzchołki pędów z kwiatami (najbardziej aromatyczna część rośliny) i liście.
We Włoszech i innych krajach śródziemnomorskich oregano wykorzystuje się najczęściej do przyprawiania pizzy, ale także sosów i innych potraw. W Szwecji lebiodką przyprawiano piwo. W naszym kraju lebiodka nie była wykorzystywana do celów kulinarnych, jednak od wieków wykorzystywano ją w celach leczniczych.
Jak pisze Ł. Łuczaj na swoim blogu:
W niektórych częściach Beskidów i wśród Polaków na rumuńskiej Bukowinie nazywana jest „dobra myśl” lub „dobra myśla”, gdyż podobno picie herbatki z lebiodki przynosi dobre myśli i sny.
Inne piękne określenie tej rośliny używane dawniej w Polsce, to macierzyduszka i nawiązuje do starosłowiańskiej legendy, która głosi, że roślina powstała z łez sieroty, aby pocieszyć ją po śmierci matki.
Na zdjęciach powyżej lebiodka przed kwitnieniem.
Uwaga! Lebiodkę pospolitą można pomylić z klinopodium pospolitym Clinopodium vulgare, które często rośnie w jej pobliżu. Układ liści i kolor kwiatów jest bardzo podobny, roślina ta również jest jadalna, jednak nie ma tego specyficznego aromatu, który ma lebiodka (zdjęcia i opis klinopodium tutaj: https://atlas.roslin.pl/plant/6729 )
Źródła:
* Fleischhauer Steffen Guido, Guthmann Jurgen, Spiegelberger Roland, Jadalne rośliny dziko rosnące. Lecznicze właściwości i składniki odżywcze 200 gatunków polskich roślin, Vital, Wydanie pierwsze, Białystok 2014.
* Łuczaj Łukasz, Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy, Chemigrafia, Wydanie drugie, poszerzone, Krosno 2004.
* Szymanderska Hanna, Z łąki na talerz, Świat Książki, Warszawa 2014.
* Łuczaj Łukasz, Ile oregano jest w oregano?, http://lukaszluczaj.pl/ile-oregano-jest-w-oregano/ ,19.07.2017 r.
* Atlas flory Beskidu Żywieckiego, lebiodka pospolita, http://atlasflory.type.pl/origanum_vulgare.html, 19.07.2017 r.
Ostatnio edytowany przez Kuba z Beskidzkiej Chaty (2017-07-21 07:51:20)