Zamek Sułkowskich w Bielsku-Białej

Zamek Sułkowskich został wzniesiony w XIV wieku. Inicjatorem budowy zamku był cieszyński książę Przemysław I Noszak. Przez następne stulecia był siedzibą cieszyńskich Piastów. Zamek już na początku włączony został do systemu fortyfikacji Bielska i stał się najważniejszym elementem jego obwarowań. Pełnił też rolę śląskiej warowni granicznej, pilnując granicy państwowej i dzielnicowej na Białej.

Końcem XVI wieku zamek rozpoczęto modyfikować w szlachecką rezydencję. Od roku 1572 zamek stanowi administracyjno-gospodarcze centrum bielskiego kraju (od 1752 r. Bielskie księstwo) jak również siedzibę jego właścicieli. Duża ilość przebudów bardzo zmieniły i zatarły dawny styl zamku. Podczas okresu 1855-1864 miejsce miała ostatnia przebudowa (zrobiono m.in. eklektyczna fasada zwrócona ku pl. Bolesława Chrobrego). Od roku 1945 na zamku znajduje się siedziba Muzeum w Bielsku-Białej.

W muzeum można oglądać XIX-wieczną klatkę schodową, wystawę sztuki polskiej i europejskiej od XIV do XVII wieku, salę militariów i sztuki myśliwskiej, salon muzyczny, biedermeierowski salon, galerię malarstwa polskiego i europejskiego od XIX do XX wieku, galerię współczesnej sztuki rejonu, wystawę przedstawiającą historię zamku, Bielska, Białej i okolic, wystawę etnograficzną, wystawę grafiki przełomu XIX i XX wieku, wystawę malarstwa portretowego od roku 1800 do lat trzydziestych XX wieku, wnętrza z prezentacją pamiątek po rodzinie Sułkowskich i salę z rycerzem - lapidarium. Historia zamku

Jak mówi legenda w miejscu obecnego zamku w Bielsku-Białej znajdował się gródek rozbójników napadających na podróżnych kupców. Książę opolski Kazimierz rozprawił się ze zbójcami i przejął gród. Na jego miejscu zbudował myśliwski zameczek. Jak pokazał czas został on przekształcony do rozmiarów dosyć dużego zamku. Przy zamku rozwinęło się miasto Bielsko.

Z XIV wieku wywodzą się najstarsze rejony zamku. Kolejne wieki przyniosły stopniową transformację i rozbudowę. Obecny wygląd budowli pochodzi z okresów ostatniej przebudowy z drugiej połowy XIX wieku. Zatarła ona całkowicie dawne właściwości stylowe na obiekcie. Podczas okresu 1899-1973, w miejscu widocznego obecnie od strony wschodniej oporowego muru wybudowanego z cegły, znajdował się ciąg Bazarów Zamkowych tworzących ciekawą architektoniczną podbudowę dla bryły zamku. Bazary pozostały wyburzone w związku z poszerzaniem ulicy Zamkowej.

Przez ponad dwa wieki zamek służył jako jedna z siedzib panujących nad Księstwem Cieszyńskim Piastów. Od roku 1572 pozostał centrum administracyjno-gospodarczym samodzielnego bielskiego kraju stanowego, jakim rządy swoje prowadzili przedstawiciele szlacheckich rodzin Promnitzów, Schaffgotschów, Sunneghów, Solmsów i Haugwitzów. Od roku 1752 było ono podniesione do pozycji księstwa i znalazło się pod rządami rodziny Sułkowskich. Księstwo bielskie istniało do 1849 rok. Wtedy to podczas wprowadzania w Austrii nowego podziału administracyjnego, usunięto stare struktury feudalne. Tereny Księstwa Bielskiego znalazły się w składzie bielskiego powiatowego starostwa. Zamek był w posiadaniu Sułkowskich do 1945 roku. Po II wojnie światowej zamek przejęty został przez Państwo Polskie i pełnił funkcję siedziby wielu instytucji kulturalnych. Od 1983 roku jedynym jego użytkownikiem jest państwowe Muzeum w Bielsku-Białej. Najstarsza charakterystyka zamku zawarta była w urbarzu bielskiego kraju z 1571 roku:

"Po pierwsze jest zamek w mieście Bielsku zlokalizowany, dobrze wymurowany, w nim 15 pokojów a także izb, też 22 dbale utrzymane sklepione pomieszczenia, rozległe i małe, wraz z nowo wzniesionym murowanym budynkiem słodowni i browaru, który poza obrębem zamku, jednakże w okolicy jest ulokowany, poza tym przynależne stajnie, duży spichlerz, pralnia a także izby do kąpieli, w okolicy jakich woda przepływa. Dalej przy tym zamku ma sad duży z urodzajnymi drzewami owocowymi, w nim również wszelkie zioła gdy wystąpi taka potrzeba mogą być uprawiane, w okolicy też łąka, i jest też przy nich nowy chmielowy ogród, w nim około poczwórnego małdra chmielu rok w rok może rosnąć. Są też w dwóch miejscach dobre stawy należące do zamku, gdzie wody nie zbraknie, w których ryby w zimowym sezonie trzymać można".

źródło: http://bb.2betravel.pl