Temat: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Proszę o umieszczanie i opisywanie zdjęć, napotkanych, znanych Wam, starych- zabytkowych obiektów na "szeroko " przyjętym obszarze Beskidu Małego ( czyli w granicach turystycznych, a więc wraz z Pasmem Ślemieńskim, Żurawnicy i Jaroszowickiej Góry ), czyli przydrożne kapliczki, krzyże, stare chałupy, szopy-stodoły, kościoły, cmentarzyska- odosobnione stare groby w górach, dzwonnice loretańskie, kuźnie,  a  również stary sprzęt domowy i gospodarczy, stare ubrania zachowane gdzieś na strychu w skrzyniach, instrumenty ludowe , itd. itp.
OCALMY RAZEM TE OSOBLIWOŚCI, CHOĆBY NA ZDJĘCIACH I W OPISIE, BO ZA ROK, DWA, MOŻE PIĘĆ- MOŻE NIE POZOSTAĆ PO NICH NAWET ŚLAD!!!

Zabytkowe kapliczki zobowiazał się opisać nasz nowy forumowicz, kolega Zygmo z Gilowic, więc czekamy z niecierpliwością!!! smile  smile  smile

Ostatnio edytowany przez harnaś wołoski (2011-12-24 22:09:10)

2

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Pisząc o kamiennych figurach przydrożnych z terenu BM trzeba tu wskazać, że większość została wykonana z surowca wydobytego w Łysinie. W literaturze pojawia się także mowa o ośrodku kamieniarstwa w Łysinie. O rzeźbieniu z kamienia łysiniańskiego figur dla mieszczan żywieckich wspomina już Komoniecki w swym Dziejopisie Żywieckim w XVII w. Właśnie w Łysinie znajdował się najlepiej nadający się do obróbki kamień. Sam ośrodek kamieniarstwa powstał pewnie w XIX wieku.

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Zygmo prosimy o więcej  smile  big_smile  wink  roll

4

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Na początek, nawiązując do renowacji kapliczki na Gibasach, figura Chrystusa Upadającego pod Krzyżem w Koconiu. Kapliczka wewnątrz której stoi posąg znajduje się na pograniczu wsi Las i Kocoń - w polach na Pd od drogi wojewódzkiej Żywiec - Sucha Beskidzka.

http://1.bp.blogspot.com/-K5sTRCu2g2k/TvToMUYaHrI/AAAAAAAAA24/XRgJzmIjrO8/s640/kapl1.jpg

Wygląd kapliczki zmienił się od czasów wojny. W Inwentarzu Topograficznym Szablowskiego czytamy opis "KAPLICA. Przy drodze polnej, na pd. od drogi państwowej. Zbudowana w 2. poł. w. XVIII lub 1. poł. w. XIX. Drewniana konstrukcji słupowej, zewnątrz i wewnątrz szalowana deskami. Rzut kwadratowy. Strop z desek. Nadproże wejściowe z wykrojem w ośli grzbiet. Dach namiotowy, kryty gontami, z pazdurem u szczytu, w którym do niedawna krzyż żelazny. Wewnątrz kamienny posąg Chrystusa upadającego pod krzyżem na czworościennym postumencie z cokołem i gzymsem, współczesny budowie kaplicy; wg napisu odnowiony w r. 1883".

http://3.bp.blogspot.com/-BODeAXS0xEg/TvTpWIZI6YI/AAAAAAAAA3E/i0lNYbyZzho/s640/Kapl2.jpg


Figura Chrystusa Upadającego pochodzi z 1810 roku. Informacja ta pochodzi od opiekunów kapliczki. Takie również informacje posiada UG. Wydaje mi się, że jest wcześniejsza, biorąc pod uwagę warsztat kamieniarski (2 poł XVIII w.?)


http://1.bp.blogspot.com/-KljP74AojZ0/TvLzeHxBPHI/AAAAAAAAA2g/zMtwn-r4Bgo/s640/kocon2.jpg

Przekaz 1:

Dawno temu w czasach pańszczyzny za różne przewinienia uśmiercano ludzi na Górze Kocońskiej. Dowożono skazańców z różnych okolicznych wiosek, ponoć nawet od Wadowic. Często wyroki były niesprawiedliwe a na stosach płonęli niewinni ludzie. Pewna uboga wiejska dziewczyna służyła u bardzo bogatej pani. Pewnego dnia pani zaginął bardzo cenny pierścień. Podejrzenie o kradzież padło na służącą. Kara za kradzież u bogatej pani mogła być tylko jedna - śmierć. Kiedy trwały przygotowania do egzekucji, okazało się, że drogocenny klejnot znalazł się. Bogata pani szybko wysłała posłańca z wiadomością, że służąca jest niewinna i żeby darować jej życie. Jak głosi legenda przed zakrętem drogi między wioską Las a Kocoń zaprzęg, którym jechał posłaniec rozpadł się na kawałki, a konie padły z wyczerpania, posłaniec zaczął biec, ale nim dobiegł niewinną służącą już stracono. W miejscu gdzie padły konie posłańcowi ufundowano figurę Chrystusa upadającego. Na miejscu straceń wzniesiono drewniany krzyż, obecnie jest solidnie wykonany ze stali i oświetlany każdą noc.

Przekaz 2:

Pewne podanie dotyczy miejsca na Kocońskiej Górze, gdzie obecnie znajduje się krzyż. Dawno, bardzo dawno temu miejsce to było miejscem straceń. Znajdowały się tam szubienice, na których wieszano przestępców. Powieszono tam niesłusznie młodą dziewczynę, która była służącą u księżnej mieszkającej w zamku w Suchej. Księżna posądziła służącą o kradzież złotego pierścionka. Służąca twierdziła, że ona tego nie zrobiła, lecz jej nie wierzono. Pewnego razu zrzucono gniazdo ptaka, zrobionego koło okna zamkowego i wtedy służący zobaczyli, że coś błyszczy w gnieździe. Był to pierścionek, który prawdopodobnie porwała sroka. Parobek, który kochał służącą jechał na koniu, aby przeszkodzić egzekucji. Tuż pod Kocońską Górą koń padł z wyczerpania, parobek biegł, lecz nie zdążył - gdy przybył służąca już nie żyła. Z wielkiej rozpaczy popełnił samobójstwo. W miejscu, gdzie padł koń ufundowano figurę, natomiast na Górze Kocońskiej, gdzie było miejsce straceń obecnie stoi krzyż. Ludzie przechodzący wokół tego miejsca zawsze odczuwali dziwne wrażenie, jakby ich ktoś wołał, prosił o wspomnienie, modlitwę.

Ostatnio edytowany przez Zygmo (2012-01-01 12:37:38)

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Super!!!  big_smile   bardzo interesujące, zwłaszcza w kontekście naszej forumowej akcji na Gibasach smile

Ostatnio edytowany przez harnaś wołoski (2011-12-23 22:25:14)

6

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

z figurą Chrystusa Upadającego pod Krzyżem kojarzą mi się kapliczki:
1) Nieopodal mostu na Śleszówce. Została zbudowana przez Szymona Proroka w 1728
2) Na osiedlu Trzonka. Wg legendy zbudował ją mieszkaniec Trzonki, z okresu austraickich
3) jak dobrze pamiętam to w kościele św Jakuba w Rzykach znajdziemy posąg z 2 poł XVIII w lub 1 poł XIX w. Daty nie znam
4) w Tarnawy Górnej jest też kapliczka z 1916 roku z posągiem pochodzącym z przełomu XVIII i XIX wieku. Kapliczka zlokalizowana jest około 100 m od skrzyżowania dróg wiodących do Krzeszowa i Śleszowic Wojtas chyba też o niej coś pisał na swojej stronie
5) w Górkach (Łękawica) przy skrzyżowaniu drogi na przeł. Kocierską z Żywca
6) chyba w Suchej Beskidzkiej z dwie widziałem ale to bym musiał archiwa odszukać

Także jest trochę tych kapliczek

----------------------------------------
Największą ozdobą naszego Beskidu [...] są jego urocze doliny. Wprawdzie dawno już straciły one charakter pierwotności i dzikości, [...] ale mimo wszystko nie są pozbawione swoistego wdzięku, chociaż wszędzie już widoczne są ślady rąk ludzkich.
- Jan Galicz

7

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Może wspólnymi siłami uda nam się do nich dotrzeć?

8

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

ze strony kościoła w Straconce: Kapliczki w Straconce

http://www.straconka.bielsko.opoka.org. … index.html

9

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

kapliczki zinwentaryzowane na małych obszarach (zazwyczaj gminach) można znaleźć w kilku publikacjach

Jerzy Henryk Harasimczyk: Kapliczki i figury przydrożne Suchej Beskidzkiej
Stanisław Książek: Ponikiew. Śladami naszych przodków 1395-2005. Monograficzny zarys dziejów wsi i jej kolonii
Czulak Mieczysław: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne w Międzybrodziu Bialskim
Andrzej Blachura.: Żywot św. Barbary. Historia kapliczki świętej przy ul. Wapiennej

Przynajmniej te mi są znane

----------------------------------------
Największą ozdobą naszego Beskidu [...] są jego urocze doliny. Wprawdzie dawno już straciły one charakter pierwotności i dzikości, [...] ale mimo wszystko nie są pozbawione swoistego wdzięku, chociaż wszędzie już widoczne są ślady rąk ludzkich.
- Jan Galicz

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

100-letnia "Papieska" kuźnia w Rzykach Jagódkach, przy czarnym szlaku na Leskowiec- przy której odpoczywał podczas swych górskich wędrówek Karol Wojtyła:


smile

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Dzwonnica loretańska z XIX wieku i kaplica murowana z XVIII wieku w Czernichowie
Górale budując dzwonnice loretańskie, wierzyli, że zawieszonym na nich dzwonem odpędzano płanetniki-demony, które według wierzeń ciągnęły burzowe chmury.

smile

12

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

baca napisał/a:

Andrzej Blachura.: Żywot św. Barbary. Historia kapliczki świętej przy ul. Wapiennej

Dotyczy kapliczki w Kozach.

Dziś w kapliczce mieści się wierna kopia zabytkowej rzeźby z XIX wieku. Oryginał ufundowany został przez ziemianina Hermana Czecza dla pracujących w pobliskim wyrobisku wapienia robotników.

13

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Dzwonnica loretańska w Lasie

https://lh4.googleusercontent.com/-5rxc8-niWxA/Tvy9jlPtsuI/AAAAAAAAA5A/8MJ7QTUBkMQ/s512/dzwon344.jpg

Obecnie:

https://lh5.googleusercontent.com/-d20Mgq5Yfco/TvzBApuOyvI/AAAAAAAAA5I/hbJl4jAPeLA/s640/dzwon2.JPG

Na widokówce ze stemplem pocztowym z 1921 roku:

https://lh6.googleusercontent.com/-UNmrAmVsw64/Tvy7nr1vh0I/AAAAAAAAA44/O-wNMCdVqBw/s800/szkolalas1923.jpg

14

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Jedno z moich ulubionych miejsc - kapliczka w Koconiu, leżąca na szlaku ze Ślemienia w kierunku Łamanej Skały (niebieski). Wybudowana dla upamiętnienia potyczki konfederatów barskich.

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Dzwonnica na Żarze:

smile

16

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Wyżej dopisałem legendy do kapliczki w Koconiu.

Kapliczka w Lasie, Las "Myto"
Tutaj kapliczka również z figurą Upadającego, wystawiona przez mieszkańca Lasu o nazwisku Pochopień (imię nieczytelne) w roku 1811.

https://lh5.googleusercontent.com/-8rUjGf-l5Ks/TwBcrkySgfI/AAAAAAAAA5Q/DIc5fNv6YgA/s640/laaa.jpg

krata - zamieszczam, gdyż istniała koncepcja zamknięcia kratą kapliczki na Gibasach:

https://lh4.googleusercontent.com/-zPwn7lLqZSI/TwBdPyUQxuI/AAAAAAAAA5Y/ETvCf5ezfM0/s512/laa11.jpg

Wnętrze kapliczki z wnęką ołtarzową (na obraz)
https://lh3.googleusercontent.com/-JLeTRZaeZ1Q/TwBdsTwBbaI/AAAAAAAAA5g/8kP9gLua8JY/s512/laa22.jpg

Figura odmalowana amatorsko olejnymi farbami.

https://lh5.googleusercontent.com/-e72-WOjyZKw/TvJJEaLxpBI/AAAAAAAAA2Q/9dec1Iw-c3Y/s500/upadek2.jpg

17

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Jedna z moich ulubionych kapliczek w BM-ie - kapliczka na )( Carchel - nie znam niestety szczegółów jej powstania  hmm

https://lh5.googleusercontent.com/-gY9uq31tlkY/ThStN2H9VRI/AAAAAAAAAig/Qsdxv3la57s/s640/r%2525C3%2525B3%2525C5%2525BCa.jpg

Wokół góry, góry i góry...i całe moje życie w górach, ileż piękniej drozdy leśne śpiewają,niż śpiewak płatny na chórach. Wokół lasy, lasy i wiatr...i całe życie w wiatru świstach. Wszyscy, których kocham, wita was modrzewia ikona złocista. (J.Harasymowicz) smile

18

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Figura Jezusa  w kapliczce w Lasie, jak i wnęka ołtarzowa bardzo jest podobna do tej w kapliczce na Gibasach smile. Nawet jest po prawej przy wejściu mała kropielnica. Rok powstania obu kapliczek jest zbliżony, więc pewnie stąd to podobieństwo.

"Tak jak zawsze, kiedy zdarza mi się widzieć coś niebywałego, żałowałem, że nie ma ze mną miłych sercu ludzi, żeby mogli oni też swoje zatroskane oczy widokiem czystym uradować i przemyć, zasługują przecież na to nie mniej niż ja, albo bardziej"  /E. Stachura/

19

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

To co napisał Zygmo o Górze Kocońskiej bardzo mnie zainteresowało  zwłaszcza że od pewnego czasu jadąc na "ranczo" mijam kapliczkę a często spacerując po Koconiu mijałem wspomniany krzyż i nawet bym nie pomyślał że informacje o pewnych miejscach w Koconiu dowiem się w domu a nie od miejscowych. A tak na boku ciekawe ilu miejscowych z Koconia o tych miejscach wie.

20

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Góra Kocońska była miejscem straceń, dla rzezimieszków z państwa ślemieńskiego. Tutaj stały szubienice. Istnieją dokumenty świadczące o tym, że byli tutaj wieszani ludzie za rozbój. Przetrzymywani byli w lochach zamkowych ślemieńskich. A z tego co ludzie opowiadają, to w domach w okolicy krzyża straszy, dlatego nikt tam nie chce mieszkać wink  Ale nie chce mi się wierzyć.

21

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Zygmo napisał/a:

Góra Kocońska była miejscem straceń, dla rzezimieszków z państwa ślemieńskiego. Tutaj stały szubienice. Istnieją dokumenty świadczące o tym, że byli tutaj wieszani ludzie za rozbój. Przetrzymywani byli w lochach zamkowych ślemieńskich. A z tego co ludzie opowiadają, to w domach w okolicy krzyża straszy, dlatego nikt tam nie chce mieszkać wink  Ale nie chce mi się wierzyć.

No to mnie chłopie pocieszyłeś a ja myślałem że to takie spokojne miejsce,spoko moje ranczo lekko w dół od kapliczki ul.Słoneczna. Na razie Zygmo dzięki za lekki zarys historii teraz mogę spać spokojnie.

Ostatnio edytowany przez darmando (2012-01-05 22:47:18)

22

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Kaplica na Trzonce nie jest znana data jej budowy  prawdopodobnie, została wybudowana w połowie XVIII w., W dowód wdzięczności za ocalenie życia w czasie wojny, ponoć pewien mieszkaniec Trzonki został powołany do Austriackiego wojska i przyrzekł że jeśli wróci do domu cały i zdrowy to wybuduje kapliczkę i jak przyrzekł tak zrobił .We wnętrzu kaplicy umieszczona jest figura Upadek  Jezusa pod Krzyżem.na tylnej ścianie ponad figurą znajduje się obraz  Matki Bożej Śnieżnej  namalowany przez p. Laszczaka i umieszczony tam ok 1960 r..W roku 2007 umieszczono w niej płaskorzeżbę wykonaną przez Adama Siwka z Andrychowa. Podczas II wojny  światowej,znajdował się w niej punkt kontaktowy z łącznikami grupy z Oświęcimia która organizowała przeżuty zbiegów z Obozu Auschwitz w Oświęcimiu  partyzanci z oddziału  Garbnik , stacjonującego w Długich Łąkach  kilkakrotne w tym miejscu przejmowali zbiegów których w większości zasilali szeregi oddziału w ten sposób oddział pozyskał ok 200 żołnierzy.

Ostatnio edytowany przez ferdynans (2012-01-07 22:46:26)

Bez wycieczek,podróży,życie ludzkie upływa beztreściwie,nudno i szaro ,toteż one nie tylko urozmajcają,ale rzec można przedłużają nasze życie                             K.SOSNOWSKI

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Dworek( obecnie muzeum)Emila Zegadłowicza( 1888-1941)-największego poety Beskidu Małego,  w Gorzeniu Górnym:

smile

24

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

W XIX wieku jednym z podstawowych zajęć mieszkańców Krzeszowa i Targoszowa oprócz rolnictwa stało się górnictwo.
Okoliczne wzgórza, np. Harańczykowa Góra, Gronik, Groniki obfitowały w rudy żelaza, skąd wydobywała je okoliczna ludność
za pomocą dziesiątków małych szybików o głębokości od dwóch do nawet kilkunastu metrów.
Stąd tak wiele w tym rejonie górniczych kapliczek jako wotum podziękowanie za zdrowie czy uratowane życie.

Kolejną kapliczką, która zadziwia mnie swoja urodą jest górnicza kapliczka kolumnowa na szczycie Gronika  smile

https://lh5.googleusercontent.com/-xeJfXtCxMkA/TkjDVVUPowI/AAAAAAAAA0s/wNPlkpX4is4/s512/PICT0011.JPG

https://lh5.googleusercontent.com/-z8oPs8kA0pU/TkjDKSRX7jI/AAAAAAAAA0Y/O1vGahC9nrk/s512/PICT0006.JPG

https://lh4.googleusercontent.com/-A0uDNCgds00/TkjDIpwRRcI/AAAAAAAAA0U/XYcJED5BPsM/s512/PICT0005.JPG

https://lh5.googleusercontent.com/-YTy0W7SJNBk/TkjDMFT4B4I/AAAAAAAAA0c/z9kikMKjJcE/s512/PICT0007.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-i961bDE1EyI/TkjDN18OA4I/AAAAAAAAA0g/S9bi1NXJBCo/s512/PICT0008.JPG

Wokół góry, góry i góry...i całe moje życie w górach, ileż piękniej drozdy leśne śpiewają,niż śpiewak płatny na chórach. Wokół lasy, lasy i wiatr...i całe życie w wiatru świstach. Wszyscy, których kocham, wita was modrzewia ikona złocista. (J.Harasymowicz) smile

25

Odp: Stare-zabytkowe obiekty i rzeczy( kapliczki, chałupy, kościoły, itp. )

Kapliczka pod Wezwaniem Matki Bożej oś Sikorówka w Targoszowie                                                                  Dokładnej daty powstania tej  kapliczki nikt nie może określić ,lecz przypuszcza się ,że została wybudowana w XVIII wieku,jest więc jedną z najstarszych kapliczek w tym regionie.Kapliczka zbudowana jest z kamienia ,otynkowana i pokryta dachówką. Na szczycie kapliczki znajduje się kamienna wieżyczka z metalowym krzyżem , w której umieszczona jest figurka Chrystusa Frasobliwego. W szczycie także znajduje się figura Matki Bożej. Po prawej stronie umieszczony jest kociołek na wodę święconą , nad którym widnieje płaskorzeżba Anioła Stróża , niegdyś zamurowana. Wewnątrz umieszczony jest obraz Matki Bożej Królowej Anielskiej. Pod obrazem stoją dwie figury Jezusa upadającego pod krzyżem. Rok powstania jednej to 1828 Na wewnętrznych ścianach kapliczki namalowane są cztery freski przedstawiające Św Antoniego, Św Michała ,oraz Św Piotra i Pawła . Na kamiennej posadzce ustawione są dawne zdobione lichtarze                                                                                                                                                                                    Tekst pochodzi z przewodnika ,,Targoszów wioska na zboczach Leskowca''  .                                 

Ostatnio edytowany przez ferdynans (2012-02-05 20:59:44)

Bez wycieczek,podróży,życie ludzkie upływa beztreściwie,nudno i szaro ,toteż one nie tylko urozmajcają,ale rzec można przedłużają nasze życie                             K.SOSNOWSKI