Andrychów Beskid Mały - Serwis internetowy o paśmie Beskidu Małego.

2012/2013
0

Autor : lowell79 kategoria: Miejscowości

Miasto położone jest na pograniczu Beskidu Małego i Pogórza Śląskiego w tak zwanej Kotlinie Andrychowskiej, nad Wieprzówką, u stóp Pańkiej Góry. Należy do powiatu wadowickiego. Usytuowane jest na wysokości 333 m n.p.m. Przez Andrychów przebiega droga oraz linia kolejowa łącząca miasto Bielsko-Biała z Krakowem.

Historia

Założenie osady przypisuje się na przełom XII i XIV wieku uchodźcom z Moraw. Pierwsze wzmianki o Andrychowie pochodzą z roku 1344 w wykazach "świętopietrza". Istniej duże prawdopodobieństwo, że miejscowość ta jest jednak starsza. Znajdowała się pod wpływami księstwa oświęcimsko-zatorskiego.

Wiek XVI był pod znakiem panowania Schillingów. Ci zagorzali zwolennicy Reformacji spowodowali, że parafia katolicka przestała istnieć, a większa część mieszkańców przeszła na kalwinizm.

W roku 1655, w czasie Potopu Szwedzkiego miejscowość została zniszczona przez oddziały szwedzkie. Liczebność mieszkańców drastycznie zmalała. Na Potopie Szwedzkiem jednak się nie skończyło, Andrychów przeżył jeszcze tzw. III Wojnę Północną (walki Augusta II Sasa ze szwedzkim królem Karolem XII).

Ważnym momentem od strony administracyjnej było otrzymanie przywileju organizowania jarmarków w 1750 roku. Fakt ten przyspieszył uzyskanie praw miejskich przez Andrychów w roku 1767, nadanych przez Króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. W roku 1772 miasto weszło w obszar zaboru austriackiego. W 1791 roku powstała pierwsza szkoła. Niespełna sto lat później otwarto linię kolejową w roku 1888.

Już w XVI wieku nastąpił na tych terenach rozwój tkactwa. Apogeum tej specjalizacji przypada jednak na koniec wieku XVIII. W 1792 roku działało na obszarze miasta około 200 warsztatów tkackich. W produkcji wykorzystywano miejscowe lno. Początek XIX wieku zmienił system pracy rzemieślników. Liczne małe warsztaty weszły w skład tzw. systemu nakładczego. Spowodowało to, że tkacze przestali pracować na własny rachunek i za dużo gorsze wynagrodzenie wykonywali usługi dla nakładcy. Głównym surowcem stała się wtedy bawełna sprowadzana z Egiptu. Jednym z bardziej znanych nakładowców był Austriak Józef Kośvitzky, będący później burmistrzem Andrychowa. Minęło trochę czasu, sytuacja rzemieślników ponownie się zmieniła. W roku 1908 powstała Pierwsza Galicyjska Tkalnia Mechaniczna. Założyli ją bracia Czeczowiczka - Żydzi i wiedeńscy przedsiębiorcy. Lata międzywojenne to kolejny rozwój miasta, przeprowadzono elektryfikacje, poszerzono kanalizację, wybudowano stadion, wyremontowano stare drogi. A fabryka Czechowiczków zatrudniała już około 3000 pracowników. W okresie tym nastąpił również rozwój Andrychowa jako ośrodka turystycznego i miejscowości letniskowej. Wybuch II Wojny Światowej spowodował, że 4 września miasto zostało okupowane przez hitlerowców i przyłączone do III Rzeszy. Dwa lata później utworzono w mieście getto. Wiele osób zginęło w obozach zagłady, inni zostali wywiezieni w głąb Niemiec na przymusowe roboty. Po wojnie miasto przeżywa dalszy rozwój przemysłowy i turystyczny. Od roku 1999 znajduje się w województwie małopolskim (wcześniej województwo bielskie).